1. Khái niệm về Incoterms
Điều kiện thương mại quốc tế Incoterms (International Commercial Terms) là bộ quy tắc thương mại quốc tế do Phòng Thương mại Quốc tế – ICC ban hành, quy định rõ trách nhiệm, chi phí và rủi ro giữa người mua và người bán trong quá trình giao nhận hàng hóa quốc tế.
Mỗi điều kiện Incoterms xác định điểm chuyển giao rủi ro, ai chịu chi phí vận chuyển, và ai lo thủ tục hải quan.
2. Các điều kiện Incoterms phổ biến
2.1. EXW (Ex Works) – Giao tại xưởng
- Người bán: Giao hàng tại kho hoặc xưởng của mình.
- Người mua: Tự chịu chi phí vận chuyển, bảo hiểm, thuế xuất nhập khẩu và rủi ro.
- Ví dụ: Công ty A tại Việt Nam bán hàng cho công ty B tại Nhật theo điều kiện EXW – hàng được giao tại kho A, B tự sắp xếp xe lấy hàng và lo thủ tục xuất khẩu.
2.2. FOB (Free On Board) – Giao lên tàu
- Người bán: Chịu chi phí vận chuyển hàng đến cảng và bốc hàng lên tàu.
- Người mua: Chịu rủi ro kể từ khi hàng đã qua lan can tàu.
- Ví dụ: Doanh nghiệp Việt Nam xuất cà phê sang Mỹ theo điều kiện FOB Cảng Cát Lái – người bán chịu phí nội địa đến khi hàng lên tàu, sau đó người mua chịu cước biển.
2.3. CIF (Cost, Insurance and Freight) – Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí
- Người bán: Trả chi phí vận chuyển và bảo hiểm đến cảng đến.
- Người mua: Chịu rủi ro kể từ khi hàng lên tàu.
- Ví dụ: Xuất khẩu gạo từ Việt Nam sang Philippines theo điều kiện CIF Manila – người bán thanh toán cước biển và bảo hiểm đến Manila.
2.4. CIP (Carriage and Insurance Paid To) – Cước phí và bảo hiểm trả tới nơi đến
- Người bán: Trả cước vận chuyển và bảo hiểm đến địa điểm chỉ định.
- Người mua: Chịu rủi ro khi hàng được giao cho người vận chuyển đầu tiên.
- Ví dụ: Xuất khẩu linh kiện điện tử theo điều kiện CIP Tokyo Airport – người bán chịu phí vận chuyển và bảo hiểm đến sân bay Tokyo.
2.5. DDP (Delivered Duty Paid) – Giao hàng đã nộp thuế
- Người bán: Chịu toàn bộ chi phí, rủi ro và thuế nhập khẩu, giao hàng tận nơi cho người mua.
- Người mua: Chỉ cần nhận hàng.
- Ví dụ: Doanh nghiệp Hàn Quốc giao máy móc đến kho khách hàng tại Bình Dương theo DDP – họ chịu thuế nhập khẩu, vận chuyển, bảo hiểm đến tận kho.
3. Khi nào nên áp dụng từng điều kiện?
| Điều kiện | Áp dụng phù hợp | Phương thức vận chuyển |
|---|---|---|
| EXW | Khi người mua có kinh nghiệm logistics quốc tế | Mọi loại hình |
| FOB/CIF | Giao hàng bằng đường biển | Vận tải biển |
| CIP | Hàng giá trị cao, cần bảo hiểm vận chuyển | Mọi phương thức |
| DDP | Người mua muốn “trọn gói”, không lo thủ tục | Mọi phương thức |
4. Lưu ý khi sử dụng Incoterms
- Luôn ghi rõ phiên bản Incoterms (ví dụ: Incoterms® 2020).
- Thỏa thuận địa điểm giao hàng cụ thể (ví dụ: CIF Manila Port, Incoterms® 2020).
- Kiểm tra kỹ nghĩa vụ bảo hiểm, chứng từ và rủi ro trong hợp đồng.
🔍 Kết luận
Hiểu rõ Incoterms giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu quản lý rủi ro, chi phí và trách nhiệm hiệu quả hơn trong hợp đồng quốc tế. Việc lựa chọn điều kiện phù hợp như CIF, CIP, FOB, EXW, DDP sẽ quyết định lợi thế thương mại và sự an toàn trong giao dịch.
